Давраи минбаъдаи рушди фалсафа дар Тоҷикистон мебошад, ки он ба замони шӯравӣ ва пасошӯравӣ рост меояд.
Паёмади дигари ташаккули ҷомеаи пасосаноатӣ ин зуҳури раванди ҷаҳонишавӣ мебошад.
Машшоъ вожаи арабист ва маънияш одами тезгард ё тезрав мебошад.
Маърифат раванди фаъолонаю мақсадноки инъикоси воқеият дар майнаи инсон буда, таъиноташ дастрас кардани донишҳои мувофиқ дар бораи олам мебошад.
Масъалаи шуур дар фалсафа. Инсон қобилияти фавқуллодаи пеши назар овардани таҷрибаи ҳаётию ҳодисаҳои муддатҳо пеш пушти сар намудаи худ ва инсониятро дар маҷмуъ доро мебошад.
Тавcифи умумии таърихи фалсафаи тоҷик: Фалсафаи тоҷику форс ва қавмҳои ҳамасли онҳо дорои таърихи беш аз ду ҳазорсола мебошанд.
ҷайния таълимоти динию фалсафиест, ки дар асрҳои VI-V пеш аз милод зуҳур карда, бо мурури замон ба яке аз динҳои ҳиндустони қадим табдил ёфт.
Мирзо Абдулқодири Бедил (1644-1721) мутафаккири озодандеш ва донишманди машҳури фалсафаи исломии машриқзамин аст.
Дар фалсафаи асримиёнагии Аврупои масеҳӣ ва Шарқи исломӣ масъалаи таносуби эътиқод ва ақл, маърифати ҳадсӣ-интуитивӣ ва маърифати ҳиссӣ-ақлонӣ аз фалсафаи Юнони бостонӣ, ҳамроҳ бо дигар масоили фалсаф
Маорифпарварӣ ҷараёни иҷтимоию сиёсӣ ва адабию фарҳангиест, ки бо усули таблиғ ва ташвиқи ғояҳои хайрияти умум, адолат, илму хирад нуқсонҳои сохти муайяни ҷамъиятиро рафъ кардану анъанаю тарзи ҳаёт ва
Абӯнаср Муҳаммад бинни Муҳаммади Форобӣ (873-950) яке аз саромадони ҳикмати машшоии давраи тасаллути ислом маҳсуб мешавад.
Фазо ва вақт аз ҷумлаи муҳимтарин шаклҳои ҳастӣ ба шумор мераванд.
Макс Шелер қайд мегӯяд, ки ҳам мафҳум ва ҳам калимаи «одам» дар истеъмоли ҳаррӯзаю муқаррарии онҳо духӯраанд.
Манзараи илмии оламро асоси бунёдии илм мемешуморанд.
Фахриддини Розӣ (1149-1209) намояндаи машҳури мактаби фалсафии калом аст, ки дар рушду равнақи ин мактаб хизматҳои шоён кардааст.