Марҳилаи нави гузориш ва таҳқиқи масъалаи моҳият ва табиати дин баъди ба зинаи нави рушд баромадани диншиносии илмӣ (муқоисавӣ) оғоз меёбад.
Дар миёнаҳои ҳазораи якуми пеш аз эраи мо дар ҳиндустон дар заминаи ҷамоаи деҳотӣ шакли нави муносибатҳои истеҳсолӣ ташаккул ёфт, ки ба ҷудошавии косибӣ аз хоҷагии қишлоқ, ба вуҷуд омадани марк
Фалсафа ҳамчун шакли фаъолияти маънавӣ ба гузоришу таҳқиқ ва ҳалли муҳимтарин масъалаҳои ҷаҳонбинӣ нигаронида шуда, ҳадафи ниҳоийи он кор кардан ва ба танзим даровардани дониши мукаммал дар бор
Ҷаҳонишавии қувватгирифтаистода тамоми ҷанбаҳои зиндагии имрӯзаро фаро мегирад. Он аз иқтисодиёт манша гирифта, пас дар фарҳангу сиёсат густариш ёфтааст.
Фаъолият тарзи универсалӣ ва гуногунҷабҳаи ҳастии инсон, мутобиқшавии он ба олами беруна ва истифодабарии охирӣ барои вуҷуд доштану зиндагонии он аст.
Дар қатори аниқ сохтани мафҳуми ҷавҳар, ки мазмунаш бо муайян кардани асоси ҳастӣ – материя ё идеалиёт – вобаста мебошад, ҳамчунин қишри дуюми масъалаҳои онтологӣ ҷой дорад, ки бо муайян кардани миқдо
Масъалаи тафсири ҳаракат: назари метафизикӣ ва диалектикӣ Масъалаи ҳаракат (моҳияти он, донисташавии он, таносуби ҳаракат ва оромӣ ва ғ.
Вақт яке аз падидаҳои нодир аст, ки бо ду тарз тафсир карда мешавад: а) гузашта-ҳозира-оянда; б) пештар-дар як вақт-дертар.
Ҳар гуна идеологияи аз ҷиҳати фикр ғанӣ ба мафҳумҳои муайяни фалсафӣ такя мекунад. Агар ҳеҷ фалсафаи муносиб мавҷуд набошад, эҷодкорони идеология аксаран онро худашон ба вуҷуд меоваранд.
Бешуурӣ. На ҳамаи ҳолатҳои марбут ба психикаи инсон метавонанд сифати шуурнокиро дошта бошанд.
Фаҳмиши фалсафии ҳуқуқ дар робита бо қонунгузорӣ, ки шакли ифодаи ҳуқуқи позитивӣ (ҳуқуқи давлат) мебошад, ғайриимкон аст.
Барои фаҳмиши моҳияти муносибатҳои иҷтимоӣ – иқтисодӣ ин суолро гузоштан воҷиб аст: инсон дар кадом маврид ин ё он чизро истеъмол карда метавонад ё дар кадом ҳолат онро н
Абдурраҳмони Ҷомӣ (1414-1492) дар таърихи афкори ҷамъиятӣ сиёсӣ, фалсафӣ, ахлоқӣ ва адабии тоҷик яке аз мутафаккирони шаҳиру чирадаст маъруфият дорад.
Дар илми фарҳангшиносӣ оид ба тафсири мафҳум ва мохияти фарҳанг назарияҳои гуногун мавҷуданд, ки маъмултарини он назарияи аксиологӣ ва назарияи фаъолият мебошанд.
Масоили марбут ба соҳаи маънавии ҳаёти ҷамъият пеш аз ҳама вобаста ба он аст, ки дар заминаи он ҷамъият ҳамчун ягонагии воқеияти моддию идеалӣ дарк карда мешавад.